Als je mijn laatste artikel gelezen hebt, zou je kunnen denken dat je gewoon in een hangmat kunt gaan liggen als je creatief wilt zijn. Hoewel dat beslist een manier is, is het zeker niet de enige. Creatief zijn op commando, omdat het móet, werkt ook, hoe contra-intuïtief dat ook klinkt. In deze post ga ik daar wat dieper op in. Want één ding is zeker: onder druk wordt alles vloeibaar*, en dat geldt ook voor je creativiteit.

Creativiteit zit in onze genen

Creativiteit ligt in onze genen verankerd. De mensheid zou niet geëvolueerd zijn, niet op het punt staan om de wereld te vernietigen, als we niet zo verdomde creatief waren. Een zegen is het dus zeker niet altijd. Maar hoe dan ook, creativiteit is zwaar verwant aan inventiviteit. Oplossingen zoeken. En vinden als het echt nodig is. Urgentie geeft je inspiratie. Vleugels, wilde ik zeggen, maar die uitdrukking is helaas gekaapt door een creatieveling in dienst van het grootkapitaal.

Je kent de standaardreacties op gevaar: stilvallen of bevriezen, vluchten of in de aanval gaan. Als je druk in wilt zetten bij creativiteit dan moet je goed opletten dat je dat op de juiste manier doet. Want als de druk maakt dat je liever gaat lopen opruimen, gaat doen alsof je nu, op dit moment, ja echt, het kan niet morgen, Snapchat of TikTok wilt leren begrijpen en gebruiken, of ten einde raad de boekhouding maar gaat bijwerken, schiet je je doel voorbij.

De juiste uitdaging

Nee, als je jezelf wilt dwingen creatief te zijn, zoek je een uitdaging die net buiten je comfortabele zone ligt. En dus ook weer niet zó ver dat je in de verleiding komt een van de genoemde tactieken in te zetten. Creatieve schrijfopdrachten of prompts zijn daar uitermate geschikt voor. Die zetten je voor het blok, die jagen je over de drempel, die leggen de zweep erover: creatief zijn, jij!

Je kunt dat natuurlijk zelf – een schrijfopdracht kiezen en aan de slag gaan. Veel mensen zijn daar goed in. Ze nemen zich voor een gedicht te schrijven en doen dat ook. Maar nog veel meer mensen hebben een liefhebbende meester(es) nodig die net dat beetje pijn geeft dat lekker is (ahum, dit wordt een gevaarlijke metafoor …).

De juiste leermeester

De juiste leermeester (om toch nog maar even in die metafoor te blijven) geeft je:

• een hoepel waar je zeker weten doorheen kunt springen: schrijf een tekst van exact zoveel woorden;
• een (tijdelijke) handicap: je mag alleen woorden van één lettergreep gebruiken;
• een blinddoek voor: alleen input van je oren is toegestaan;
• elke keer als je denkt te weten waar je heen gaat, een duw de andere kant op: je onderwerpt je aan het regime van de write-along.

En voor je ogen, onder je handen, wordt je writers block omgezet in creative juices.

Cadeau voor jou

Omdat we deze week de 40ste Prompt! versturen, geven we nu een luxe duwtje weg, de opdracht 10 in 10. Daarmee weet je binnen een kwartier of het wat voor je is, dat op commando creatief zijn. Ik verklap je vast: veel taalprofessionals vinden het heerlijk en het is best verslavend ook. Maar daarover een andere keer meer. Doe nu eerst de opdracht hieronder. (Grapje hè, normaal ben ik niet zo directief.) De uitwerking kun je bij de reacties plaatsen.